Δικηγόρος
Άσκηση του Δικηγορικού Επαγγέλματος
Γενικές Πληροφορίες
Για να ασκήσει ένας δικηγόρος το δικηγορικό επάγγελμα στην Κύπρο, απαιτείται η εξασφάλιση εγγραφής στο «Μητρώο των Δικηγόρων» το οποίο τηρείται από τον Αρχιπρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου και άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο.
Άσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου στην Κύπρο, όπως ορίζεται στον περί Δικηγόρων Νόμο, σημαίνει:
- τηv εμφάνιση ενώπιον οποιουδήποτε Δικαστηρίου για διεξαγωγή διαδικασίας εκ μέρους οποιουδήποτε προσώπου ή της Δημοκρατίας∙
- τηv παρασκευή ή μελέτη οποιουδήποτε δικογράφου εκ μέρους του πελάτη που θα χρησιμοποιηθεί σε δικαστική διαδικασία ∙
- την ενέργεια εγγραφής εμπορικών σημάτων ή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και την εμφάνιση ενώπιον οποιασδήποτε διοικητικής αρχής για τους προαναφερόμενους σκοπούς∙
- τη σύνταξη, αναθεώρηση, τροποποίηση οποιουδήποτε ιδρυτικού εγγράφου ή καταστατικού εταιρείας κάθε μορφής ή οποιασδήποτε αίτησης, έκθεσης, δήλωσης, ένορκης δήλωσης, απόφασης ή άλλου εγγράφου που σχετίζεται με τη σύσταση, εγγραφή, οργάνωση, αναδιοργάνωση ή διάλυση οποιουδήποτε νομικού προσώπου∙
- τη νηολόγηση πλοίων και τη σύνταξη κάθε εγγράφου πoυ αναφέρεται στη σύσταση, μεταβίβαση, αλλοίωση ή κατάργηση κάθε δικαιώματος επί πλοίου καθώς και την εμφάνιση ενώπιον αρμόδιας αρχής για το σκοπό αυτό ∙
- τη γνωμάτευση σε κάθε νομικό θέμα που υποβάλλεται στον δικηγόρο ∙
τη σύνταξη ή μελέτη οποιουδήποτε εγγράφου πoυ καταχωρίζεται στo Δικαστήριο για σκoπoύς διαχείρισης δυνάμει του περί Διαχείρισης Περιουσιών Αποβιωσάντων Νόμου.
Υποβολή Αίτησης
Ποια/ος είναι Επιλέξιμη/ος
Κάθε πρόσωπο δύναται να εξασφαλίσει πιστοποιητικό, από το Νομικό Συμβούλιο, που βεβαιώνει ότι δικαιούται να εγγραφεί ως δικηγόρος αν το Νομικό Συμβούλιο ικανοποιηθεί ότι:
- έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος της ηλικίας του ∙
- είναι καλού χαρακτήρα και δεν είναι ακατάλληλο πρόσωπο για να γίνει δεκτό ως δικηγόρος λόγω οποιασδήποτε συμπεριφοράς που θα δικαιολογούσε το Πειθαρχικό Συμβούλιο να λάβει μέτρα εναντίον του του δυνάμει του άρθρου 17 της οικείας νομοθεσίας∙
- είναι πολίτης της δημοκρατίας ή πολίτης άλλου Κράτους Μέλους ή σύζυγος ή τέκνο πολίτη της Δημοκρατίας ή σύζυγος ή τέκνο άλλου Κράτους Μέλους ∙
- κατέχει πτυχίο Νομικής:
(i) πανεπιστημίου κράτους μέλους, το οποίο αναγνωρίζεται από την αρμόδια αρχή του συγκεκριμένου κράτους μέλους, ή
(ii) οποιουδήποτε άλλου πανεπιστημίου, είτε στη Δημοκρατία είτε σε Τρίτη χώρα, ως το Νομικό Συμβούλιο δύναται από καιρό σε καιρό να καθορίσει με γνωστοποίηση που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας
Νοείται ότι τα προσόντα που έτυχαν αναγνώρισης δυνάμει των διατάξεων των υποπαραγράφων (i), (ii) και (iii) της παραγράφου (δ), όπως αυτές ίσχυαν πριν από την έναρξη της ισχύος του περί Δικηγόρων (Τροποποιητικού) (Αρ. 3) Νόμου του 2020, εξακολουθούν να είναι αναγνωρισμένα προσόντα∙
Νοείται περαιτέρω ότι τα πτυχία τα οποία το Νομικό Συμβούλιο έχει καθορίσει ως πτυχία νομικής με γνωστοποιήσεις που δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, πριν από την έναρξη της ισχύος του περί Δικηγόρων (Τροπ.) (Αρ. 3) Νόμου του 2020 εξακολουθούν να θεωρούνται ως τέτοια∙
- έχει συμπληρώσει περίοδο άσκησης όχι μικρότερη των δώδεκα μηνών σε γραφείο δικηγόρου που ασκεί το επάγγελμα για τουλάχιστον πέντε έτη ή στο το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα *∙
- έχει επιτύχει σε εξέταση που να ικανοποιεί το Νομικό Συμβούλιο. Οι εξετάσεις διενεργούνται από το Νομικό Συμβούλιο πάνω σε ορισμένα θέματα όπως: Άρθρο 146 του Συντάγματος, Συνταγματικό Δίκαιο, Δίκαιο των Συμβάσεων Δίκαιο της Απόδειξης, Αστικά Αδικήματα, Ποινικό Δίκαιο, Πολιτική και Ποινική Δικονομία, Νόμοι περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας, Νόμοι Κληρονομικής Διαδοχής, Εταιρικό Δίκαιο, Οικογενειακό Δίκαιο, Νόμοι περί Δικαστηρίων.
Η άσκηση είναι 12μηνη (με δυνατότητα σύντμησης κατ’ εξαίρεση – ελάχιστο απαιτούμενο 6 μήνες) και για την ολοκλήρωσή της απαιτείται επιτυχία στις εξετάσεις του Νομικού Συμβουλίου.
Που Υποβάλλω Αίτηση
- Για εγγραφή στο ‘Μητρώο των Δικηγόρων‘
Όταν ο δικηγόρος λάβει ‘Επιστολή Έγκρισης’ από το Νομικό Συμβούλιο υποβάλλει για σκοπούς εγγραφής στο “Μητρώο των Δικηγόρων” την εν λόγω επιστολή απευθείας στην αρμόδια αρχή:
Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου
Οδός Χαράλαμπου Μούσκου
1404 Λευκωσία
Τηλ.: +357 22 865741
Ηλ.ταχ:. chief.reg@sc.judicial.gov.cy
Ιστοσελίδα: http://www.supremecourt.gov.cy
- Για εγγραφή στο ‘Μητρώο Δικηγόρων που Ασκούν το Επάγγελμα ‘
Η αίτηση για τη χορήγηση της ετήσιας άδειας του Δικηγόρου στον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, πρέπει να υποβληθεί απευθείας στην αρμόδια αρχή:
Συμβούλιο Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου
Οδός Φλωρίνης 11,
1065 Λευκωσία
Τηλ.: +357 22 8733 00
Φαξ.: +357 22 8730 13
Ηλ. ταχ: info@cba.org.cy
Ιστοσελίδα: http://www.cyprusbarassociation.org
- Για εγγραφή στο «Μητρώο Δικηγόρων που τηρείται από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο (ΠΔΣ)»
Δικηγόροι οι οποίοι εγγράφονται στο «Μητρώο των Δικηγόρων» του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εγγράφονται αυτομάτως και στο «Μητρώο των Δικηγόρων που τηρείται από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο» σε περίπτωση που δεν επιθυμούν να εγγραφούν στο «Μητρώο των Δικηγόρων που Ασκούν το Επάγγελμα». Εξαιρουμένων των δικηγόρων οι οποίοι ασκούν το επάγγελμα και είναι εγγεγραμμένοι στο «Μητρώο των Δικηγόρων που Ασκούν το Επάγγελμα» και των συνταξιούχων δικηγόρων, δικηγόρος ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στο «Μητρώο των Δικηγόρων που τηρείται από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο», καταβάλλει στο Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ετησίως, όχι αργότερα από την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, αρχής γενομένης από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Δικηγόρων (Τροποποιητικού) (Αρ. 2) Νόμου του 2023, ετήσια συνδρομή, το ύψος της οποίας καθορίζεται από το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και αναθεωρείται από το Συμβούλιο όταν αυτό θεωρηθεί σκόπιμο.
Τα ακόλουθα πρόσωπα εξαιρούνται από την υποχρέωση ως άνω:
(i) Ο Γενικός Εισαγγελέας, ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας και οι υπηρετούντες στη Νομική Υπηρεσία δικηγόροι:
Νοείται ότι, στον ορισμό του όρου «υπηρετούντες στη Νομική Υπηρεσία δικηγόροι» περιλαμβάνονται οι-
(αα) δημόσιοι κατήγοροι·
(ββ) εργοδοτούμενοι αορίστου χρόνου· και
(γγ) μόνιμοι λειτουργοί ή λειτουργοί αορίστου χρόνου οι οποίοι υπηρετούν στη Νομική Υπηρεσία με απόσπαση ή μετακίνηση από άλλα Υπουργεία/ Υπηρεσίες/ Τμήματα του δημόσιου τομέα ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα·
(ii) οι υπηρετούντες σε θέσεις δικαστικές ή εισαγγελικές σε ευρωπαϊκά ή διεθνή σώματα, καθώς και οι εργαζόμενοι σε τέτοια ή άλλα ευρωπαϊκά ή διεθνή σώματα, οι οποίοι σύμφωνα με τα καθήκοντα της θέσης τους, ασκούν νομικής φύσεως εργασία·
(iii) οι υπηρετούντες στη Δικαστική Υπηρεσία (Δικαστικοί, Νομικοί Βοηθοί, Πρωτοκολλητές) και οι υπηρετούντες σε οποιαδήποτε υπηρεσία στην οποία, σύμφωνα με τα καθήκοντα της θέσης, ασκούν νομικής φύσεως εργασία∙
(iv) οι δικηγόροι οι οποίοι αποκτούν πολιτειακά αξιώματα, λόγω της κατοχής των οποίων, απαγορεύεται η άσκηση άλλου επαγγέλματος∙
(v) οι δικηγόροι οι οποίοι αποκτούν πολιτειακά αξιώματα και οι οποίοι κατά τη διάρκεια της θητείας τους δεν επιθυμούν να ασκούν δικηγορία.
Η αίτηση για εγγραφή στο «Μητρώο των Δικηγόρων που τηρείται από τον ΠΔΣ», πρέπει να υποβληθεί απευθείας στην αρμόδια αρχή:
Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου
Οδός Χαράλαμπου Μούσκου
1404 Λευκωσία
Τηλ.: +357 22 865741
Ηλ.ταχ:. chief.reg@sc.judicial.gov.cy
Ιστοσελίδα: http://www.supremecourt.gov.cy
Ποια Πιστοποιητικά Πρέπει να Υποβάλω
- Για εγγραφή στο ‘Μητρώο των Δικηγόρων’
Ο δικηγόρος ο οποίος έχει ολοκληρώσει την περίοδο άσκησης του, υποβάλλει στο Νομικό Συμβούλιο επιστολή από δικηγορικό γραφείο ή τον Γενικό Εισαγγελέα που να επιβεβαιώνει τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου άσκησης, συνοδευόμενη από την αίτηση ανάλογα με τον χώρο διεξαγωγής της άσκησης.
H επιστολή έγκρισης από το Νομικό Συμβούλιο υποβάλλεται, διά ζώσης, στο Ανώτατο Δικαστήριο και πρέπει να συνοδεύεται με την καταβολή του τέλους των €100,00.
Ακολούθως της εγγραφής στο ‘Μητρώο των Δικηγόρων’ του Ανωτάτου Δικαστηρίου – το οποίο τηρεί ο Αρχιπρωτοκολλητής – o Αρχιπρωτοκολλητής εκδίδει ‘Πιστοποιητικό Εγγραφής‘ με τη σφραγίδα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
- Για εγγραφή στο “Μητρώο των Δικηγόρων που Ασκούν το Επάγγελμα” (“ασκείν την δικηγορία”)
Ο δικηγόρος θα πρέπει να προσκομίζει τα ακόλουθα πιστοποιητικά ενώπιον του Συμβουλίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, για σκοπούς έκδοσης της ετήσιας άδειας:
- ‘Πιστοποιητικό Εγγραφής’ με τη σφραγίδα του Ανωτάτου Δικαστηρίου·
- επαγγελματική ασφάλιση (σύμφωνα με τους κανονισμούς του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου)·
- εγγραφή στο Ταμείο Συντάξεως Δικηγόρων (υποχρέωση βάσει του ‘περί Δικηγόρων Νόμος’ (Κεφ. 2)).
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος στην συνέχεια τηρεί το “Μητρώο των Δικηγόρων που ασκούν την δικηγορία” ο οποίος εκδίδει την ετήσια άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος.
Σημειώνεται ότι δικηγόρος που ασκεί το επάγγελμα κατά το χρόνο της έκδοσης της ετήσιας άδειάς του, πρέπει να υποβάλει στο Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου τη Δήλωση / Διακήρυξη με σχετική επιβεβαίωση από τον τοπικό του δικηγορικό σύλλογο που να αναφέρει ότι το κύριο επάγγελμα του είναι η άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος και ότι είναι έτοιμος να το ασκήσει.
Πριν από την έκδοση της εν λόγω επιβεβαίωσης, ο τοπικός δικηγορικός σύλλογος βεβαιώνεται μέσω του Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ότι ο δικηγόρος είναι εγγεγραμμένος ως συνεισφέρων δικηγόρος στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
- Για εγγραφή στο «Μητρώο Δικηγόρων που τηρείται από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο»
Ο δικηγόρος ο οποίος ολοκληρώνει την εγγραφή του στο “Μητρώο των Δικηγόρων” που τηρείται από τον Αρχιπρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου αλλά δεν επιθυμεί να εγγραφεί στο “Μητρώο Δικηγόρων που ασκούν το Επάγγελμα”, εγγράφεται αυτομάτως με την ολοκλήρωση της εγγραφής του στο “Μητρώο Δικηγόρων που τηρείται από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο” και θα πρέπει ακολούθως να δημιουργήσει το προσωπικό του προφίλ στην ιστοσελίδα του ΠΔΣ, προκειμένου να καταβάλλει την ετήσια συνδρομή του σύμφωνα με την αντίστοιχη πρόνοια του Περί Δικηγόρων Νόμου.
Ποια είναι τα Τέλη & Πώς Πληρώνω
- «Μητρώο των Δικηγόρων»
H αίτηση για εγγραφή στο «Μητρώο Δικηγόρων» το οποίο τηρείται από τον Αρχιπρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου πρέπει να συνοδεύεται με την καταβολή του τέλους των €100,00.
- «Μητρώο των Δικηγόρων που Ασκούν το Επάγγελμα»
Κάθε δικηγόρος ο οποίος ασκεί το επάγγελμα για περίοδο μέχρι δέκα έτη πρέπει να καταβάλλει τέλος €68 για την έκδοση της ετήσιας άδειας και τέλος €171, αν η άσκηση του επαγγέλματος υπερβαίνει τα 10 χρόνια.
Οι δικηγόροι που προτίθενται να εγγραφούν για πρώτη φορά στο Ταμείο Συντάξεως Δικηγόρων πρέπει να καταβάλουν τέλος εγγραφής ύψους €50,00.
Παρακαλώ σημειώσατε ότι οι εγγραφές νέων μελών στο Ταμείο Συντάξεως Δικηγόρων δεν μπορούν να υποβληθούν μέσω της JCC Smart, αλλά πρέπει να γίνονται στα γραφεία του Ταμείου Συντάξεων Δικηγόρων (οδός Φλωρίνης 11, γραφείο 202).
Για την ανανέωση της άδειας άσκησης του επαγγέλματος, οι δικηγόροι πρέπει να καταβάλλουν στο Ταμείο Συντάξεως Δικηγόρων το ποσό των €480,00 για το προηγούμενο έτος κατά το οποίο κατείχαν άδεια άσκησης του επαγγέλματος. Οι πληρωμές μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε στα γραφεία του Ταμείου Συντάξεως Δικηγόρων (οδός Φλωρίνης 11, γραφείο 202) είτε μέσω της υπηρεσίας JCCsmart.
- «Μητρώο των Δικηγόρων που τηρείται από τον ΠΔΣ»
Ο δικηγόρος ο οποίος εντάσσεται στο εν λόγω μητρώο θα πρέπει να καταβάλλει στο Συμβούλιο του ΠΔΣ το ποσό των €100 ετησίως μέχρι την 31η Δεκεμβρίου εκάστου έτους, με την υποχρέωση να ξεκινά από το έτος 2023 για προγενέστερα έτη.
Ανακοίνωση Απόφασης Αρμόδιας Αρχής
Ακολούθως της εγγραφής στο “Μητρώο των Δικηγόρων” που τηρεί ο Αρχιπρωτοκολλητής, o Αρχιπρωτοκολλητής εκδίδει “Πιστοποιητικό Εγγραφής” με τη σφραγίδα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος στην συνέχεια τηρεί το “Μητρώο των Δικηγόρων που ασκούν το επάγγελμα” ο οποίος εκδίδει την ετήσια άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος.
Διάρκεια Άδειας
Η ετήσια άδεια λήγει την τριακοστή πρώτη ημέρα του Δεκεμβρίου που έπεται της ημερομηνίας έκδοσης και πρέπει να καταβληθεί τέλος στον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο το ύψος του οποίου καθορίζεται με κανονισμούς που εκδίδονται από το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και εγκρίνονται από τη Γενική Συνέλευση του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.
Διαφωνία με την Απόφαση της Αρμόδιας Αρχής
Προσφυγή στο Δικαστήριο
- Νομικό Συμβούλιο, Ταμείο Συντάξεως, Συμβούλιο ΠΔΣ
Για οποιοδήποτε θέμα εναντίον του Συμβουλίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ή του Ταμείου Συντάξεων Δικηγόρων ή του Νομικού Συμβουλίου καταχωρείται αγωγή ή αίτηση ενώπιον δικαστηρίου εντός δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης.
Έφεση
- Πειθαρχικό Συμβούλιο
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, o καταδικασθείς ή o παραπovoύμεvoς δύvαται εντός δύο (2) μηνών από τηv έκδοση της απόφασης τoυ Πειθαρχικού Συμβουλίου vα εφεσιβάλει αυτήν στo Εφετείο, σύμφωvα με τη διαδικασία η οποία πρoβλέπεται σε διαδικαστικό καvovισμό πoυ εκδίδεται από τo Αvώτατo Δικαστήριo.
Το Εφετείο, αφού προβεί σε ακρόαση της έφεσης, έχει εξoυσία-
- vα επικυρώσει τηv απόφαση τoυ Πειθαρχικoύ Συμβoυλίoυ.
- (ii) vα ακυρώσει τηv απόφαση τoυ Πειθαρχικoύ Συμβoυλίoυ.
- (iii) να τρoπoπoιήσει τηv απόφαση τoυ Πειθαρχικoύ Συμβoυλίoυ ή
- (iv) vα εκδώσει διάταγμα ως αυτό κρίνει αναγκαίο.
Νομοθεσία & Υποχρεώσεις
Ποιοι Νόμοι και Κανονισμοί Εφαρμόζονται
Ποιες είναι οι Υποχρεώσεις μου
Εγγεγραμμένοι δικηγόροι υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις πρόνοιες του Περί Δικηγόρων Νόμου και τους Περί Δεοντολογίας των Δικηγόρων Κανονισμούς όπως εκάστοτε τροποποιούνται:
- Πρόσωπο που ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου χωρίς να είναι εγγεγραμμένο ή χωρίς να κατέχει ισχύουσα ετήσια άδεια είναι ένοχο ποινικού αδικήματος και υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα €855 ή και στις δύο αυτές ποινές.
Οι πειθαρχικές διατάξεις του περί Δικηγόρων Νόμου (Άρθρα 15 έως 17) ισχύουν για όλους τους δικηγόρους που ασκούν το επάγγελμα:
- Κάθε δικηγόρος θεωρείται λειτουργός της δικαιοσύνης και υπόκειται σε πειθαρχικές διαδικασίες.
Το Πειθαρχικό Συμβούλιο ασκεί τον έλεγχο και πειθαρχικές αρμοδιότητες για κάθε δικηγόρο:
Αv δικηγόρoς καταδικαστεί από oπoιoδήπoτε δικαστήριο για oπoιoδήπoτε πoιvικό αδίκημα, τo οποίο, κατά τη γνώμη του Πειθαρχικού Συμβουλίου εvέχει ηθική αισχρότητα, ή αv δικηγόρoς είναι, κατά τη γνώμη του Πειθαρχικού Συμβουλίου, ένοχος επονείδιστης, δόλιας ή ασυμβίβαστης διαγωγής προς τo επάγγελμα ή αν έχει ενεργήσει ή συμπεριφερθεί κατά τρόπο που αντιβαίνει ή συγκρούεται με τις πρόνοιες των περί Δεοντολογίας των Δικηγόρων Κανονισμών, τo Πειθαρχικό Συμβούλιο μπορεί να :
- vα διατάξει τη διαγραφή τoυ ονόματος τoυ δικηγόρoυ από τo Μητρώο τωv Δικηγόρων ∙
- vα αναστείλει τηv άδεια άσκησης τoυ δικηγορικού επαγγέλματος τoυ δικηγόρoυ για όσο χρονικό διάστημα το Πειθαρχικό Συμβούλιο κρίνει σκόπιμο ∙
- vα διατάξει τoν δικηγόρo vα καταβάλει οποιοδήποτε ποσό, υπό μορφή προστίμου, το οποίο δεν υπερβαίνει τις €20,000 ∙
- vα προειδοποιήσει ή vα επιπλήξει τoν δικηγόρο
- να εκδώσει διαταγή ως προς την καταβολή των εξόδων της διαδικασίας ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου, όπως κρίνει σκόπιμο.