Στρατηγικές Εξόδου

Κάνετε αποτίμηση της επιχείρησής σας

Προετοιμάστε τις πληροφορίες της επιχείρησής σας

Συνήθως οι επενδυτές λαμβάνουν επίσημη αποτίμηση μιας εταιρείας από τρίτο μέρος, η οποία επιβεβαιώνει την πραγματική κατάσταση της επιχείρησης και τις δυνατότητές της ως επένδυση ή εξαγορά.

Πριν την έναρξη της διαδικασίας εξαγοράς, οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης πρέπει να προετοιμάσουν τα ακόλουθα:

α. Ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις για περίοδο τουλάχιστον δύο ετών πριν την περίοδο διαπραγμάτευσης.
β. Προσχέδιο οικονομικών καταστάσεων (μη ελεγμένων) για το προηγούμενο έτος ή τα δύο προηγούμενα έτη πριν τη διαδικασία εξαγοράς.
γ. Υπόμνημα επένδυσης που να ενοποιεί τα βασικά στοιχεία και ανάλυση της εταιρείας, καθώς και την οικονομική της κατάσταση.
δ. Επιχειρηματικό σχέδιο για το μέλλον (εάν είναι διαθέσιμο).
ε. Συμφωνία τήρησης απορρήτου.
στ. Έκθεση από ελεγκτή που να αποδεικνύει την κατάσταση της εταιρείας σε σχέση με πληρωμές που εκκρεμούν στις φορολογικές αρχές.
ζ. Ισχύουσες άδειες και κυβερνητικές εγκρίσεις.
η. Απαραίτητες εγκρίσεις ή βεβαιώσεις που δεν έχουν ακόμη εκδοθεί (εάν ισχύει).
θ. Επίσημα εταιρικά πιστοποιητικά όπως πιστοποιητικό σύστασης εταιρείας, υφιστάμενων μετόχων, συμβούλων, γραμματέα κλπ.
ι. Επίσημα τραπεζικά έγγραφα που να αποδεικνύουν τον ισολογισμό και την ύπαρξη οποιωνδήποτε τραπεζικών δανείων ή άλλων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων.
ια. Συμβόλαια με προμηθευτές, βασικούς πελάτες, βασικό προσωπικό και κυβερνητικές αρχές.
ιβ. Τίτλοι ιδιοκτησίας οποιωνδήποτε περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στην εταιρεία όπως κτίρια, οχήματα κλπ.

Επαγγελματικές συμβουλές

Κατά την προετοιμασία τερματισμού της επιχείρησής σας, συνιστάται η απόκτηση επαγγελματικών συμβουλών, τόσο για νομικούς όσο και για λογιστικούς σκοπούς. Έτσι, θα είστε σε ισχυρότερη θέση σε ότι αφορά διαπραγματεύσεις και δέουσα επιμέλεια. Οι επαγγελματικές συμβουλές θα σας βοηθήσουν, επίσης, να τακτοποιήσετε υποχρεώσεις όπως φορολογικές πληρωμές, οι οποίες είναι συμφυείς με τη διαδικασία εξαγοράς.

Ένα ελεγκτικό γραφείο είναι η μοναδική υποχρεωτική επαγγελματική υπηρεσία που χρειάζεστε για να τερματίσετε την επιχείρησή σας. Συνιστάται θερμά να ανατρέξετε στον κατάλογο που παρέχει ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου, για να επιλέξετε το γραφείο που θα εκτελέσει την επίσημη διαδικασία τερματισμού ή εξαγοράς της επιχείρησής σας και θα δώσει σχετική αναφορά στην κυβέρνηση.

Κυρίως για τα ακόλουθα είδη εταιρειών συνιστάται η πρόσληψη επαγγελματικών συμβούλων κατά τη διαδικασία εξαγοράς ή τερματισμού:

α. Εταιρείες με περιουσιακά στοιχεία.
β. Εταιρείες που απαιτούν πληθώρα αδειών για τη λειτουργία τους.
γ. Επισφαλείς εταιρείες με υποχρεώσεις απέναντι στον ιδιωτικό ή/και δημόσιο τομέα.
δ. Εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών που να υπερβαίνει τις €500,000.
ε. Εταιρείες με εξαγωγική δραστηριότητα.
στ. Εταιρείες με αξία εξαγοράς που να υπερβαίνει τα €2 εκατομμύρια.

Επιλέξτε μέθοδο αποτίμησης

Πριν προβείτε σε πώληση της εταιρείας σας, θα πρέπει να διεξαγάγετε αποτίμηση εταιρείας. Η προτιμώμενη μέθοδος είναι να αναθέσετε την εργασία αυτή σε μία ευυπόληπτη συμβουλευτική εταιρεία, καθώς θα διευκολύνει σημαντικά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης βάσει των όρων και της αξίας εξαγοράς.

Παρακάτω απαριθμούνται διαφορετικές μέθοδοι αποτίμησης, από τη συνηθέστερη μέχρι τη σπανιότερη:

α. Μέθοδος προεξοφλημένων ταμειακών ροών (DCF): Η μέθοδος αυτή βασίζεται σε εκτιμήσεις ταμειακών ροών, π.χ. εκτίμηση του χρηματικού ποσού που μια εταιρεία είναι σε θέση να αποφέρει στο μέλλον.
β. Ανάλυση προηγούμενων συναλλαγών: Με τη μέθοδο αυτή, χρησιμοποιείται η τιμή παρόμοιων εταιρειών που αγοράστηκαν στο παρελθόν ως ένδειξη της αξίας μίας εταιρείας. Η μέθοδος υπολογίζει πόσο θα αξίζει μία μετοχή εάν αποκτηθεί.
γ. Συγκριτική ανάλυση εταιρειών (CCA): Η μέθοδος χρησιμοποιεί τις μετρήσεις επιχειρήσεων παρόμοιου μεγέθους εντός της ίδιας βιομηχανίας. Βασίζεται στην υπόθεση ότι παρόμοιες εταιρείες έχουν παρόμοια πολλαπλάσια αποτίμησης, όπως EV/EBITDA (Αξία επιχείρησης/Κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων).

Ανάλογα με τη βιομηχανία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω από μία μέθοδος. Κατόπιν, τα αποτελέσματα συγκρίνονται ώστε να καθορισθεί η τελική επενδυτική αξία/ποσό.

Αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος επιχείρησης

Το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Πνευματικής Ιδιοκτησίας καθορίζει τη διαδικασία αλλαγών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς μίας επιχείρησης. Μπορούν να εφαρμοστούν τα ακόλουθα:

α. Μεταβίβαση μετοχών (έντυπο HE57).
β. Έκθεση παραχώρησης μετοχών (έντυπο HE12).
γ. Αλλαγή μετοχικού κεφαλαίου (έντυπο HE16).
δ. Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (έντυπο HE14).
ε. Αίτηση για αύξηση αριθμού μετόχων (έντυπο HE15).
στ. Μείωση μετοχικού κεφαλαίου.

Κλείσιμο ή τερματισμός της επιχείρησής σας

Κατά πόσο θα κλείσετε ή θα πωλήσετε την επιχείρησή σας;

Η απόφαση αυτή εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική κατάσταση της επιχείρησής σας. Από πρακτικής άποψης, μία εταιρεία με θετικές ταμειακές ροές χωρίς υποχρεώσεις απέναντι στην κυβέρνηση, θα επιδιώξει κατά πάσα πιθανότητα την εξαγορά, εκτός εάν δεν βρεθεί κατάλληλος επενδυτής. Επιχειρήσεις που λειτουργούν σε συγκεκριμένους τομείς οι οποίοι σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον, όπως εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας (και κυρίως των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), δύνανται μόνο να αποκτηθούν από επενδυτές που έχουν εγκριθεί από την κυβέρνηση.

Οι ιδιοκτήτες πρέπει να ελέγξουν κατά πόσο η πώληση της επιχείρησής τους εμπίπτει σε οποιονδήποτε περιορισμό των κυβερνητικών κανονισμών.

Ο τερματισμός μιας εταιρείας συνεπάγεται κάποιο κόστος, όπως την οριστικοποίηση των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, το κόστος ελέγχου και χρηματοοικονομικών αναφορών, καθώς και την καταβολή ποσών που εκκρεμούν απέναντι σε κυβερνητικές αρχές, όπως στο Τμήμα Φορολογίας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τερματισμό/την πώληση μιας εταιρείας, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Πνευματικής Ιδιοκτησίας.

Τερματισμός εταιρείας

Μία εταιρεία δύναται να παύσει τη λειτουργία της είτε μέσω εκούσιας διαγραφής, είτε ως αποτέλεσμα διασυνοριακής συγχώνευσης, είτε μέσω μεταφοράς της έδρας της εκτός της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε ως ακούσια διαγραφή με πρωτοβουλία του Εφόρου Εταιρειών λόγω μη συμμόρφωσής της με τις καταστατικές υποχρεώσεις δυνάμει του περί Εταιρειών Νόμου (π.χ. καταχώρηση ετήσιων εκθέσεων).

Κατόπιν διαγραφής της εταιρείας από το μητρώο, η εταιρεία εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα επαναφοράς. Μπορείτε να βρείτε και να συμπληρώσετε τις σχετικές διαδικασίες πιο κάτω:

Τερματισμός συνεταιρισμού

Ένας συνεταιρισμός δύναται να παύσει τη διεξαγωγή εργασιών του είτε μέσω εκούσιας είτε ακούσιας διαγραφής συνεταιρισμού από τον Έφορο Εταιριών σε περίπτωση που έχει εύλογη αιτία ότι ο συνεταιρισμός δεν διεξάγει δραστηριότητες, ή κατόπιν διάλυσης από το δικαστήριο.

Μπορείτε να βρείτε και να συμπληρώσετε τις σχετικές διαδικασίες πιο κάτω:

α. Εκούσια διαγραφή συνεταιρισμού
β. Ακούσια διαγραφή συνεταιρισμού

Τερματισμός εμπορικής επωνυμίας

Η εμπορική επωνυμία μπορεί να διαγραφεί είτε με κοινοποίηση στον Έφορο Εταιρειών, είτε από τον ίδιο τον Έφορο Εταιρειών μέσω ακούσιας διαγραφής σε περίπτωση που αυτός έχει εύλογη αιτία ότι η εμπορική επωνυμία δεν διεξάγει εργασίες.

Μπορείτε να βρείτε και να συμπληρώσετε τις σχετικές διαδικασίες πιο κάτω:

α. Εκούσια διαγραφή επωνυμίας
β. Ακούσια διαγραφή επωνυμίας

Πώληση της επιχείρησής σας

Εύρεση αγοραστών της επιχείρησής σας

Εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, συμβουλευτικές εταιρείες και νομικοί σύμβουλοι είναι οι κατάλληλοι για να σας παρέχουν επαγγελματικές συμβουλές εάν επιθυμείτε να πωλήσετε την επιχείρησή σας. Όταν ολοκληρωθεί η αποτίμηση της εταιρείας, θα πρέπει να ετοιμάσετε την παρουσίαση του προφίλ της εταιρείας σας (teaser), ένα επενδυτικό υπόμνημα και, εάν ισχύει, ένα αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο.

Κατόπιν, η παρουσίαση (teaser) θα σταλεί σε συμβουλευτικές εταιρείες επιχειρήσεων. Εάν βρεθεί κατάλληλος δυνητικός αγοραστής που να ταιριάζει με το προφίλ της επιχείρησής σας, μπορείτε να προχωρήσετε σε αποκλειστική ή μη αποκλειστική δέσμευση συναλλαγής ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Τόσο οι σύμβουλοι όσο και οι δυνητικοί επενδυτές πρέπει να υπογράψουν συμφωνία τήρησης απορρήτου για διασφάλιση της προστασίας των ευαίσθητων πληροφοριών της εταιρείας, όπως των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων.

Μεριμνήστε για τους εργαζόμενούς σας

Ένα κατάλληλα εκπαιδευμένο και προσοντούχο προσωπικό αποτελεί πολύτιμο στοιχείο μιας εταιρείας και πρέπει να του δίδεται η ευκαιρία να παραμένει σε μία εταιρεία έστω και εάν αυτή πρόκειται να εξαγοραστεί. Εάν βρίσκεστε σε διαδικασία εξαγοράς, πρέπει να συμπεριλάβετε στη συμφωνία διατάξεις που να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας του υφιστάμενου προσωπικού της εταιρείας.

Σε περίπτωση που η εξαγορά έχει ως αποτέλεσμα απώλεια θέσεων εργασίας (π.χ. εάν καταργηθούν ορισμένες θέσεις λόγω ψηφιοποίησης), εσείς οφείλετε να προσπαθήσετε να προστατεύσετε το προσωπικό του οποίου η απασχόληση θα τερματιστεί, μέσω λόγου χάρη, θετικών συστατικών επιστολών που να ενισχύουν τις πιθανότητές τους για εύρεση άλλης εργασίας.

Πτώχευση και Εκκαθάριση μέσω δικαστηρίου

Κατανοώντας τη διαδικασία πτώχευσης

Μία εταιρεία θεωρείται ότι έχει κηρύξει πτώχευση εάν αποτύχει να ρευστοποιήσει τις οφειλές της εντός συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Διορίζεται εκκαθαριστής, ο οποίος θα ξεπληρώσει το χρέος της εταιρείας μέσω των περιουσιακών της στοιχείων. Η εκκαθάριση μίας εταιρείας μπορεί να είναι εκούσια ή υποχρεωτική.

Η διαδικασία πτώχευσης

Ένας πιστωτής μπορεί να ζητήσει από κυπριακό δικαστήριο να ξεκινήσει τη διαδικασία πτώχευσης: για την υποχρεωτική διαδικασία πτώχευσης, το χρέος πρέπει να υπερβαίνει τα €854, ενώ για την εκούσια διαδικασία πτώχευσης, το ποσό πρέπει να υπερβαίνει τις €8,600.

Εκούσια πτώχευση

Το δικαστήριο θα αξιολογήσει τις αποδείξεις και θα εκδώσει εντολή διορισμού εκκαθαριστή πτωχεύσεως ή προσωρινό διάταγμα. Η εντολή θα διορίσει τον διαχειριστή, γνωστός και ως ο Επίσημος Παραλήπτης, ο οποίος θα αξιολογήσει και κατόπιν θα διανέμει τα περιουσιακά στοιχεία στους πιστωτές. Η εντολή διορισμού εκκαθαριστή πτώχευσης θα εκδοθεί σε δύο εφημερίδες και στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο χρεώστης πρέπει να προσκομίσει στον διαχειριστή λεπτομέρειες σχετικά με τους χρεώστες και τους πιστωτές. Οι εν λόγω λεπτομέρειες πρέπει να δοθούν εντός επτά ημερών στον πιστωτή, ή εντός τριών ημερών εάν ο χρεώστης υπέβαλε ο ίδιος την αίτηση. Ο Επίσημος Παραλήπτης ορίζει γενική συνέλευση με τους πιστωτές εντός 14 ημερών και διορίζει διαχειριστή, ο οποίος θα συντονίσει τη διαδικασία πτώχευσης, επιτρέποντας ωστόσο στον χρεώστη να καταλήξει σε συμφωνία με τον πιστωτή.

Κατανοώντας την εκκαθάριση μιας εταιρείας

Υπάρχουν δύο είδη εκκαθάρισης στο κυπριακό εταιρικό σύστημα:

α. Εκούσια εκκαθάριση
β. Εκκαθάριση μέσω δικαστηρίου

Εκούσια εκκαθάριση
Μία εταιρεία μπορεί να προβεί σε εκούσια εκκαθάριση εάν:

έχει εκπνεύσει η περίοδος διάρκειας βάσει του καταστατικού, ή όταν έχει επέλθει το γεγονός για το οποίο προνοείται όπως η εταιρεία διαλυθεί, αν υπάρχει βάσει του καταστατικού, και η εταιρεία σε γενική συνέλευση εγκρίνει ψήφισμα με το οποίο ζητείται η εκούσια εκκαθάριση της εταιρείας,
η εταιρεία ψηφίσει με ειδικό ψήφισμα την εκούσια εκκαθάρισή της,
η εταιρεία ψηφίσει με έκτακτο ψήφισμα ότι δεν δύναται, εξαιτίας των υποχρεώσεών της, να συνεχίσει τις εργασίες της, και ότι είναι συμβουλεύσιμο να εκκαθαριστεί.

Η εκούσια εκκαθάριση θεωρείται ότι αρχίζει από την ημερομηνία έγκρισης του σχετικού ψηφίσματος. Εκούσια εκκαθάριση δύναται να γίνει είτε από τα μέλη της εταιρείας είτε από τους πιστωτές της.

Για περαιτέρω πληροφορίες, μπορείτε να ανατρέξετε στα σχετικά έντυπα καθώς και στο σχετικό εγχειρίδιο του Τμήματος Αφερεγγυότητας. Μόλις ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της εταιρείας, ο Έφορος Εταιρειών θα εκδώσει σχετικό άρθρο στην Επίσημη Εφημερίδα.

Εκκαθάριση μέσω δικαστηρίου
Εταιρεία δύναται να εκκαθαριστεί από το Δικαστήριο εάν:

η εταιρεία έχει αποφασίσει με ειδικό ψήφισμα όπως η εταιρεία εκκαθαριστεί από το Δικαστήριο·
γίνεται παράλειψη της παράδοσης στον Έφορο Εταιρειών της θέσμιας έκθεσης ή της σύγκλησης θέσμιας συνέλευσης·
η εταιρεία δεν αρχίσει τις εργασίες της μέσα σε ένα έτος από τη σύστασή της ή αναστείλει τις εργασίες της για ένα ολόκληρο έτος·
ο αριθμός των μελών μειώνεται κάτω από επτά στην περίπτωση δημόσιας εταιρείας και εάν η εταιρεία είτε δηλώσει εξ αρχής αδυναμία να αυξήσει τον αριθμό των μελών της, είτε δεν δυνηθεί να τον αυξήσει μέσα στην ταχθείσα προθεσμία·
η εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της·
το Δικαστήριο έχει τη γνώμη ότι είναι δίκαιο και σύμφωνο με το δίκαιο της επιείκειας να διαλυθεί η εταιρεία.

Πρέπει να υποβληθεί αντίγραφο του δικαστικού διατάγματος για εκκαθάριση εντός τριών εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία έκδοσης του από το Τμήμα Αφερεγγυότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο εγχειρίδιο του Τμήματος Αφερεγγυότητας. Μόλις ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της εταιρείας, ο Έφορος Εταιρειών θα εκδώσει σχετικό άρθρο στην Επίσημη Εφημερίδα.

Συμβουλές και υποστήριξη

Εάν η εταιρεία σας βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο αφερεγγυότητας ή πτώχευσης, θα χρειαστεί να προσλάβετε συμβουλευτική εταιρεία που συνιστάται από το Τμήμα Αφερεγγυότητας. Πάροχοι χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν με τη διαδικασία πτώχευσης παρουσιάζοντάς σας όλες τις σχετικές επιλογές.