Η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία παρέχει στους εργαζόμενους προστασία σχετικά με την πληρωμή των μισθών τους. Οι εργοδότες οφείλουν να καταβάλλουν τακτικά τους μισθούς των εργαζομένων τους χωρίς μειώσεις. Οφείλουν, επίσης, να τηρούν σχετικά αρχεία.
Το ύψος του κατώτατου μηνιαίου μισθού ανέρχεται στα €1000 ακαθάριστα. Συγκεκριμένα, κάθε εργοδοτούμενος ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €1000 ακαθάριστα. Εργοδοτούμενος/η που είτε πριν την 1η Ιανουαρίου 2024 είτε μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 δεν έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, από την 1η Ιανουαρίου 2024 πρέπει να λαμβάνει μηνιαίο μισθό τουλάχιστον €900 ακαθάριστα για πλήρη απασχόληση, μέχρι τη συμπλήρωση έξι (6) μηνών συνεχούς απασχόλησης.
Το ποσοστό εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τους μισθωτούς ανέρχεται στο 22,8% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, από το οποίο το 8,8% καταβάλλεται από τον μισθωτό, το 8,8% από τον εργοδότη και το 5,2% από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Για τους αυτοτελώς εργαζομένους, το ποσοστό ανέρχεται στο 21,8%, από το οποίο το 16,6% καταβάλλεται από τον ίδιο και το 5,2% από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.
Για τους προαιρετικά ασφαλισμένους εσωτερικού, καταβάλλεται το 19,7%, από το οποίο το 15% καταβάλλεται από τον ίδιο τον ασφαλισμένο και το 4,7% από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Για τους προαιρετικά ασφαλισμένους εργαζόμενους που εργάζονται στο εξωτερικό για Κύπριους εργοδότες, καταβάλλεται ποσοστό 22,8%, από το οποίο το 17,6% καταβάλλεται από τον ίδιο τον ασφαλισμένο είτε βάσει των βασικών ασφαλιστέων αποδοχών τους είτε βάσει των συνήθων αποδοχών του, όπως προνοεί το συμβόλαιο εργασίας του, μέχρι το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών. Το εναπομένον ποσοστό του 5,2% καταβάλλεται από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.
Το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου παρέχει επιδόματα, όπως μητρότητας, ασθενείας, ανεργίας, σύνταξη, σύνταξη χηρείας, ορφανίας και επιδόματα για βιομηχανικά και εργατικά ατυχήματα, και επαγγελματικές ασθένειες.
Επιπλέον, οι εργοδότες οφείλουν να καταβάλλουν για τους εργαζόμενούς τους ποσοστό 1,2% στο Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού, 0,5% στο Ταμείο Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού και 2% στο Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής.
Κάθε εργοδότης υποχρεούται να εγγραφεί στο Μητρώο Εργοδοτών των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων (YKA), πριν από την πρόσληψη προσωπικού. Για να εγγραφείτε ως εργοδότης πρέπει να συμπληρώσετε το έντυπο αίτησης ΥΚΑ 01-001 και να το υποβάλετε στο τοπικό Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Μετά την εγγραφή γνωστοποιείται στον εργοδότη ο αριθμός μητρώου του, ο οποίος χρησιμοποιείται τόσο για την καταβολή εισφορών όσο και σε κάθε επικοινωνία του εργοδότη με τις ΥΚΑ.
Κάθε εργοδότης γνωστοποιεί στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την κάθε πρόσληψη μισθωτού το αργότερο μία (1) μέρα πριν την πρόσληψη.
Σημειώνεται ότι η γνωστοποίηση των νέων προσλήψεων θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ», το οποίο βρίσκεται στην ιστοσελίδα https://ergani.mlsi.gov.cy.
Στην εν λόγω ιστοσελίδα έχουν αναρτηθεί σχετικές πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας και τους όρους χρήσης του Συστήματος. Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει καθορίσει Λειτουργούς Επικοινωνίας σε κάθε Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων για περαιτέρω πληροφορίες και βοήθεια, εάν χρειαστεί. Ο κατάλογος των Λειτουργών Επικοινωνίας έχει, επίσης, αναρτηθεί στην πιο πάνω ιστοσελίδα.
Επισημαίνεται ότι από τις 13 Σεπτεμβρίου 2021 καταργείται η έκδοση και χρήση της «Βεβαίωση Έναρξης Απασχόλησης».
Ο εργοδότης υποχρεούται να συμβάλλει στα διάφορα ταμεία εκ μέρους του εργοδοτούμενου: ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων, ταμείο ετήσιων αδειών, ταμείο πλεονάζοντος προσωπικού, ταμείο ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού και κοινωνικής συνοχής.
Ωστόσο, υπάρχει δυνατότητα απαλλαγής του εργοδότη από υποχρέωση πληρωμής εισφορών στο Κεντρικό Ταμείο Αδειών.
Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει εισφορές στα προαναφερθέντα Ταμεία μέχρι το τέλος του ημερολογιακού μήνα που ακολουθεί τον μήνα για τον οποίο καταβάλλονται οι εισφορές. Τα διάφορα έντυπα αιτήσεων είναι διαθέσιμα εδώ.
H Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού παρέχει βοήθεια σε άτομα ώστε να ενταχθούν στην αγορά και να αναπτυχθούν επαγγελματικά. Παρέχει, επίσης, επιχορήγηση σε εργοδότες που απασχολούν μακροχρόνια άνεργους ή νεαρά άτομα με λίγη ή καθόλου εμπειρία.
Η διαδικασία εγγραφής για αυτοεργοδοτούμενους είναι πολύ πιο απλή και ταχύτερη σε σύγκριση με την εγγραφή μιας επιχείρησης ως εταιρεία.
Το έντυπο για εγγραφή ως αυτοεργοδοτούμενος (δείτε την αίτηση ΥΚΑ 1-008 εδώ) μπορεί να υποβληθεί διά χειρός/μέσω ταχυδρομείου στο οικείο Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από αντίγραφο ταυτότητας, διαβατηρίου ή δελτίου εγγραφής αλλοδαπού (ΔΕΑ). Συνήθως, εκδίδεται αριθμός κοινωνικών ασφαλίσεων εντός 1-2 εβδομάδων από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
Οι αυτοεργοδοτούμενοι έχουν φορολογική υποχρέωση στις τρεις ακόλουθες κατηγορίες:
α) Εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων
- Το ποσοστό κοινωνικών ασφαλίσεων για αυτοεργοδοτούμενους ανέρχεται στο 16,6% των εκτιμώμενων αποδοχών.
- Οι εκτιμώμενες αποδοχές υπολογίζονται από το Τμήμα Φορολογίας βάσει της εμπειρίας και του τομέα εργασίας του ατόμου.
- Μπορείτε, ωστόσο, να υποβάλετε αίτηση για εισφορές με βάση το πραγματικό σας εισόδημα.
- Οι εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων καταβάλλονται κάθε τρεις μήνες.
- Πλέον, οι εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων συμπεριλαμβάνουν εισφορά στο Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ποσοστά εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων, για ενημερωτικούς οδηγούς και φυλλάδια, αποταθείτε στη διαδικτυακή πύλη EURES (Ευρωπαϊκή Πύλη για την Επαγγελματική Κινητικότητα) και για έντυπα σχετικά με αυτοεργοδοτούμενους πατήστε εδώ.
β) Φόρος εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα
- Έχετε υποχρέωση να υποβάλλετε τη φορολογική σας δήλωση (Έντυπο Ε.Πρ.1) κάθε χρόνο, ανεξαρτήτως του ύψους εισοδήματός σας.
- Πρέπει να έχετε Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), ο οποίος εκδίδεται από το Υπουργείο Οικονομικών.
- Δύνανται να ισχύουν φορολογικές απαλλαγές/μειώσεις.
- Ο φόρος εισοδήματος καταβάλλεται ετησίως σε δύο δόσεις, τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο.
- Εάν το ετήσιο εισόδημά σας υπερβαίνει τις €70,000, πρέπει να υποβάλετε ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη φορολόγηση φυσικών προσώπων, επισκεφθείτε την πύλη Η Ευρώπη σου.
γ) Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ)
- Η εγγραφή στον ΦΠΑ είναι προαιρετική όταν εγγράφεστε για πρώτη φορά ως αυτοεργοδοτούμενος, ωστόσο έχετε υποχρέωση εγγραφής στον ΦΠΑ εάν για περίοδο 12 διαδοχικών μηνών ο κύκλος εργασιών σας υπερβαίνει το ποσό των €15,600.
- Ο ΦΠΑ είναι πληρωτέος κάθε τρεις μήνες.
- Το ποσοστό ΦΠΑ για τα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες είναι 19%. Για ορισμένα είδη συναλλαγών και βιομηχανιών, ισχύουν διαφορετικά ποσοστά ΦΠΑ (9%, 5% ή ακόμη και 0%).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ΦΠΑ δείτε το κεφάλαιο: ‘Εγγραφή στον φόρο εισοδήματος και φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ)’
Το Τμήμα Μετανάστευσης εκδίδει και ανανεώνει άδειες διαμονής σε μη Κύπριους που είτε εργάζονται ως αυτοεργοδοτούμενοι είτε προσλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα στην Κύπρο.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να εισέλθουν στην Κυπριακή Δημοκρατία χωρίς συμβόλαιο εργασίας και να αναζητήσουν δουλειά για περίοδο τεσσάρων μηνών προτού υποβάλουν αίτηση (έντυπο MEU1A) για έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής Ευρωπαίων πολιτών στο Τμήμα Μετανάστευσης (για κατοίκους της επαρχίας Λευκωσίας) ή στα επαρχιακά γραφεία μετανάστευσης της τοπικής αστυνομίας (για κατοίκους των υπόλοιπων επαρχιών).
Η διαδικασία εξασφάλισης Βεβαίωσης Εγγραφής, που εάν εγκριθεί εκδίδεται αμέσως, είναι η ακόλουθη:
- Προσκόμιση δεόντως συμπληρωμένης αίτησης (έντυπο MEU1A).
- Προσκόμιση πρωτότυπης ταυτότητας ή διαβατηρίου.
- Προσκόμιση δήλωσης προσλήψεως από εργοδότη (Μέρος ΙΙΙ της αίτησης MEU1A) ή πιστοποιητικό εργοδότησης για μισθωτή δραστηριότητα ή βεβαίωση εγγραφής στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις ως αυτοεργοδοτούμενος.
- Καταβολή των τελών αίτησης (€20) για εσάς και €20 για κάθε μέλος της οικογένειας που είναι επίσης πολίτης κράτους μέλους της Ε.Ε.
Σημειώστε ότι οι φωτογραφίες πλέον λαμβάνονται κατά τη διαδικασία αίτησης στο Τμήμα Μετανάστευσης και στα επαρχιακά Γραφεία Μετανάστευσης, επομένως, δεν είναι αναγκαίο να τις παρέχετε εσείς.
Σε περιπτώσεις όπου μια εταιρεία εγκατεστημένη σε κράτος μέλος της ΕΕ επιθυμεί να αποσπάσει έναν αριθμό εργαζομένων για κάποιο χρονικό διάστημα (π.χ. 3 μήνες, ένα χρόνο), αλλά όχι μόνιμα, σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ για παροχή υπηρεσιών (π.χ. εκτέλεση σύμβασης, ανάληψη εγκατάστασης μηχανημάτων, ολοκλήρωση μέρους ενός έργου, ανάληψη ολόκληρου έργου μέχρι την ολοκλήρωση) υπάρχει ειδική νομοθεσία της ΕΕ που το προβλέπει. Έχει μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο ήτοι «ο περί της Απόσπαση Εργαζομένων στο Πλαίσιο της Παροχής Υπηρεσιών Νόμος» (Αρ. 63(Ι) του 2017), όπως τροποποιείται περιοδικά· άρθρα 4 (2)(α) και 11(1).
Η εθνική νομοθεσία εφαρμόζεται στις επιχειρήσεις οι οποίες είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος και οι οποίες, στο πλαίσιο διεθνικής παροχής υπηρεσιών, προβαίνουν σε απόσπαση εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (2) του άρθρου 4, στο έδαφος της Δημοκρατίας. Ο Νόμος εφαρμόζεται όταν τέτοιες επιχειρήσεις (μεταξύ άλλων περιπτώσεων) αποσπούν έναν (1) ή περισσότερους εργαζόμενο/ους, για λογαριασμό τους και υπό τη διεύθυνσή τους, στο έδαφος της Δημοκρατίας, με σκοπό την εκτέλεση σύμβασης που συνάπτεται μεταξύ της επιχείρησης που αποσπά τον εργαζόμενο και του αποδέκτη της παροχής των υπηρεσιών που ασκεί τις δραστηριότητές του στη Δημοκρατία, εφόσον υφίσταται εργασιακή σχέση μεταξύ της επιχείρησης αποστολής και του/των εργαζομένου/ων κατά το χρόνο της απόσπασης.
Οι ‘Όροι Απασχόλησης’ πρέπει να συμμορφώνονται με το άρθρο 7 του νόμου.
Βάσει του άρθρου 11 του Νόμου, οι επιλέξιμες επιχειρήσεις υποχρεούνται, πριν από την έναρξη της παροχής υπηρεσιών και από τη διάρκειά της, να υποβάλλουν στην Αρμόδια Αρχή, τα έγγραφα συντεταγμένα στην ελληνική ή αγγλική γλώσσα:
Έγγραφη δήλωση στην οποία θα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:
(i) Το όνομα ή την εταιρική επωνυμία της επιχείρησης, την έδρα της, τη διεύθυνσή της και τη νομική της μορφή·
(ii) τα στοιχεία του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης, καθώς και τα στοιχεία του εκπροσώπου της επιχείρησης στη Δημοκρατία, εφόσον υπάρχει τέτοιος εκπρόσωπος, κατά τη διάρκεια της παροχής των υπηρεσιών·
(iii) τη διεύθυνση του τόπου ή των τόπων στους οποίους οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι θα παρέχουν την εργασία τους, καθώς και το όνομα ή την εταιρική επωνυμία, την έδρα, τη διεύθυνση και τη νομική μορφή της επιχείρησης ή των επιχειρήσεων στις οποίες οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι θα παρέχουν την εργασία τους·
(iv) την ημερομηνία έναρξης της παροχής των υπηρεσιών και της απόσπασης των εργαζομένων καθώς και την πιθανή διάρκειά τους· και
(v) τη φύση της ασκούμενης δραστηριότητας· και
(vi) κατάσταση των αποσπασμένων, στην οποία καταγράφονται το όνομα, το επίθετο, ο αριθμός και η χώρα έκδοσης της ταυτότητας ή/και του διαβατηρίου, η ημερομηνία γέννησης και το φύλου εκάστου εξ αυτών.
Στην πράξη, για την Απόσπαση Εργαζομένων πρέπει να παρέχονται στις αρμόδιες αρχές της Κύπρου τα ακόλουθα:
- «Επιστολή Απόσπασης Εργαζομένων» στην Κύπρο (πρότυπο)∙
- Υπογεγραμμένη επιστολή «Ορισμός Νόμιμου Εκπροσώπου» στην Κύπρο (πρότυπο) ∙
- Σαρωμένα αντίγραφα των διαβατηρίων / ταυτοτήτων για όλο το προσωπικό που θα εργαστεί στην Κύπρο∙
- Έντυπα Α1 για τους αποσπασμένους εργαζόμενους.
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Τμήμα Εργασίας
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Τηλ: +357 22400803, +357 400869
Ηλ. Ταχ.: director@dl.mlsi.gov.cy, ahadjikoumi@dl.mlsi.gov.cy
- Τα πιστοποιητικά A1 (για τους αποσπασμένους εργαζομένους) πρέπει να αποσταλούν στο ακόλουθο ηλ. ταχυδρομείο: csalafori@sid.mlsi.gov.cy
Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Τηλ.: +35722401670
Τηλεομοιότυπο.: +35722401664
Ηλ. Ταχ.: csalafori@sid.mlsi.gov.cy
Σημειώνεται ότι οι Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα ενημερωθούν από το Τμήμα Εργασίας για το αίτημά σας και θα αναμένουν τα πιστοποιητικά Α1 για τους αποσπασμένους εργαζόμενους.